Το επίμονα υψηλό σάκχαρο στο αίμα και η αντίσταση στην ινσουλίνη αύξησαν σημαντικά τον κίνδυνο επιδείνωσης της λειτουργικής και δομικής καρδιακής βλάβης κατά την ανάπτυξη από την εφηβεία έως την νεαρή ενήλικη ζωή, δείχνει μια νέα μελέτη. Η μελέτη διεξήχθη σε συνεργασία μεταξύ του Baylor College of Medicine στις ΗΠΑ, του Πανεπιστημίου της Βέρνης στην Ελβετία, του Murdoch Children’s Research Institute στην Αυστραλία, των Πανεπιστημίων του Μπρίστολ και του Έξετερ στο Ηνωμένο Βασίλειο και του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Φινλανδίας. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο εξαιρετικά αναγνωρισμένο Diabetes Care.
Στην παρούσα μελέτη, 1.595 έφηβοι που επιλέχθηκαν από την ομάδα Children of the 90s του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ παρακολουθήθηκαν από την ηλικία των 17 έως τα 24 ετών. Για την αξιολόγηση της συχνότητας εμφάνισης του προδιαβήτη, που αναφέρεται σε υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα νηστείας, χρησιμοποιήθηκαν δύο εναλλακτικά όρια, ένα αυστηρότερο όριο ≥5,6 mmol/L που συνιστάται από την Αμερικανική Ένωση Διαβήτη, και ≥6,1 mmol/L, που αποτελεί την τρέχουσα σύσταση σε πολλές χώρες.
Συνολικά, το 6,2% των 17χρονων εφήβων είχε σάκχαρο αίματος νηστείας ≥5,6 mmol/L, το οποίο αυξήθηκε σχεδόν πενταπλάσια σε 26,9% μέχρι την ηλικία των 24 ετών. Μόνο το 1,1% των εφήβων είχε επίπεδο ≥6,1 mmol/L, αλλά η συχνότητα εμφάνισης αυξήθηκε πενταπλάσια σε 5,6% μέχρι την ηλικία των 24 ετών.
Η συχνότητα εμφάνισης υπερβολικής διεύρυνσης της καρδιάς (υπερτροφία της αριστερής κοιλίας) αυξήθηκε τριπλάσια από 2,4% στην ηλικία των 17 ετών σε 7,1% στην ηλικία των 24 ετών, ενώ η συχνότητα εμφάνισης καρδιακής δυσλειτουργίας αυξήθηκε από 9,2% στην εφηβεία σε 15,8% στη νεαρή ενήλικη ζωή.
Το επίμονο σάκχαρο αίματος νηστείας ≥5,6 mmol/L από την ηλικία των 17 έως των 24 ετών συσχετίστηκε με 46% αυξημένο κίνδυνο υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας. Ο κίνδυνος ήταν τριπλάσιος εάν το σάκχαρο αίματος νηστείας ήταν επίμονα ≥6,1 mmol/L. Η υψηλή γλυκόζη στο αίμα μείωσε επίσης τη χαλάρωση του καρδιακού μυός, αλλοίωσε την κανονική λειτουργία της καρδιάς και αύξησε υπερβολικά την πίεση της ροής του αίματος που επιστρέφει στην καρδιά. Η επίμονη αντίσταση στην ινσουλίνη συσχετίστηκε με 10% αυξημένο κίνδυνο πρόωρης και επιδεινούμενης καρδιακής βλάβης. Κατά τη διάρκεια της 7ετούς περιόδου ανάπτυξης, τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης συνέβαλαν κατά 0,57 g/m2,7 στην αύξηση της καρδιακής μάζας στις γυναίκες σε σύγκριση με αύξηση 0,11 g/m2,7 στους άνδρες.
Προηγούμενες μελέτες σε ενήλικες έχουν δείξει ότι η υψηλή γλυκόζη στο αίμα και η αντίσταση στην ινσουλίνη στους νέους προβλέπουν έντονα τον κίνδυνο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε άτομα στα μέσα της δεκαετίας των πενήντα. Επίσης, είναι γνωστό ότι όσο νεότερος διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2, τόσο πιο σοβαρές και γρήγορες μπορεί να είναι οι επιπλοκές, εάν δεν αντιμετωπιστεί. Ωστόσο, καμία μελέτη στον κόσμο δεν έχει εξετάσει προηγουμένως την πρωιμότερη εκδήλωση της συνέπειας της υψηλής γλυκόζης στο αίμα και της αντίστασης στην ινσουλίνη στην καρδιά. Αυτό οφείλεται στη σπανιότητα επαναλαμβανόμενων αξιολογήσεων ηχοκαρδιογραφίας της καρδιάς σε έναν μεγάλο πληθυσμό υγιών νέων.
Η παρούσα μελέτη είναι η μεγαλύτερη και η μακροβιότερη παρακολούθηση της συγκέντρωσης γλυκόζης και της επαναλαμβανόμενης ηχοκαρδιογραφίας σε έναν σχετικά υγιή νεαρό πληθυσμό στον κόσμο. Η γλυκόζη αίματος νηστείας και η ινσουλίνη των συμμετεχόντων μετρήθηκαν στις ηλικίες 17 και 24 ετών και υποβλήθηκαν σε ηχοκαρδιογραφικές μετρήσεις της δομής και της λειτουργίας της καρδιάς στις ηλικίες 17 και 24 ετών. Η αντίσταση στην ινσουλίνη υπολογίστηκε από τη γλυκόζη νηστείας και την ινσουλίνη. Άλλα δείγματα αίματος νηστείας μετρήθηκαν επίσης επανειλημμένα για χοληστερόλη λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας, χοληστερόλη λιποπρωτεϊνών υψηλής πυκνότητας, τριγλυκερίδια και πρωτεΐνη C-αντιδρώσα υψηλής ευαισθησίας. Στις αναλύσεις λήφθηκαν υπόψη η αρτηριακή πίεση, ο καρδιακός ρυθμός, η κοινωνικοοικονομική κατάσταση, το οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων, το κάπνισμα, η μέτρηση της καθιστικής συμπεριφοράς και της σωματικής δραστηριότητας με επιταχυνσιόμετρο, καθώς και η μέτρηση της λιπώδους μάζας και της άλιπης μάζας με διπλή ενεργειακή απορρόφηση ακτίνων Χ.
«Προηγούμενα αποτελέσματα από την ίδια ομάδα δείχνουν ότι η ύστερη εφηβεία είναι μια κρίσιμη περίοδος στην εξέλιξη των καρδιομεταβολικών νοσημάτων. Τα τρέχοντα ευρήματα επιβεβαιώνουν περαιτέρω ότι ακόμη και οι υγιείς έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες που έχουν ως επί το πλείστον φυσιολογικό βάρος μπορεί να βρίσκονται σε τροχιά προς καρδιαγγειακές παθήσεις, εάν έχουν υψηλή γλυκόζη αίματος και αντίσταση στην ινσουλίνη. Παραδόξως, παρατηρήσαμε ότι το υψηλό σάκχαρο στο αίμα μπορεί να βλάψει επιθετικά την καρδιά των γυναικών πέντε φορές πιο γρήγορα από των ανδρών. Επομένως, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα κορίτσια όσον αφορά την πρόληψη», λέει ο Andrew Agbaje, γιατρός και αναπληρωτής καθηγητής (επίκουρος) Κλινικής Επιδημιολογίας και Υγείας του Παιδιού στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας.
«Η επιδείνωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και η αυξημένη λιπώδης μάζα έχουν έναν αμφίδρομο ενισχυτικό φαύλο κύκλο. Στη νέα μελέτη, παρατηρήσαμε ότι τα δύο τρίτα της επίδρασης της αντίστασης στην ινσουλίνη στην υπερβολική διεύρυνση της καρδιάς εξηγήθηκαν από την αύξηση του συνολικού σωματικού λίπους. Η πενταπλάσια αύξηση της συχνότητας εμφάνισης προδιαβήτη εντός 7 ετών ανάπτυξης από την εφηβεία έως την νεαρή ενήλικη ζωή υπογραμμίζει την κρίσιμη σημασία της συμπεριφοράς του τρόπου ζωής και των διατροφικών συνηθειών, ειδικά αφού οι έφηβοι έχουν γίνει ανεξάρτητοι από την οικογένειά τους», καταλήγει ο Agbaje, κύριος συγγραφέας της μελέτης.
