Το 2019 μας άφησε με ένα τεράστιο κενό, αυτό της απώλειας ενός ανθρώπου που έχει δώσει μεγάλους αγώνες για την ορατότητα της κοινότητας των ανθρώπων με διαβήτη, που έχει συμβάλλει στην δημιουργία του Συλλόγου Διαβητικών και της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, ενός ανθρώπου που έσκυβε ανελλιπώς και ακούραστα πάνω από τα προβλήματα των γλυκών συνανθρώπων της.
Μας άφησε με το κενό της Ρούλας Λάγιου που “έφυγε” μετά απο άνιση μάχη με τον καρκίνο του πνεύμονα. Η Ρούλα «έφυγε» σαν σήμερα πριν από ένα χρόνο.
Βρεθήκαμε με τον γιο της Βασίλη και μας μίλησε για τη ζωή του με την μητέρα του, τις εμπειρίες του ως γιος μιας γυναίκας που έχει ένα χρόνιο νόσημα, που κάνει ακτιβισμό, που δεν το βάζει κάτω, που έχει συνδυάσει τον αγώνα με την οικογενειακή ζωή. Ένα μέρος της συνέντευξης έχει δημοσιευθεί στη Γλυκιά Ατζέντα 2020 που μπορείτε να βρείτε online εδώ. Μπορείτε να δείτε τη λίστα με τα φαρμακεία στα οποία έχει διατεθεί η Γλυκιά Ατζέντα εδώ.
Από ποια ηλικία άρχισες να καταλαβαίνεις ότι η μητέρα σου έχει διαβήτη;
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, θυμάμαι τη μητέρα μου με διαβήτη. Οι πρώτες σκέψεις ήταν ότι η μαμά έχει ζάχαρο και δεν πρέπει να τρώει ζάχαρη. Όσο μεγαλώναμε, εγώ και η αδερφή μου καταλαβαίναμε περισσότερα, ότι πάσχει από μια πάθηση και πρέπει να την προσέχουμε. Θυμάμαι ότι στην αρχή τρόμαζα, αλλά πάνω κάτω ήξερα τι συμβαίνει. Για εμένα ήταν κάτι το φυσιολογικό.
Οι πρώτες σκέψεις ήταν ότι η μαμά έχει ζάχαρο και δεν πρέπει να τρώει ζάχαρη.
Πότε άρχισες να καταλαβαίνεις ότι η μαμά προσπαθούσε να δώσει ορατότητα στο διαβήτη;
Θυμάμαι τη μητέρα μου εξ αρχής να αγωνίζεται, να αντιμετωπίζει τα ταμπού. Ήταν άνθρωπος εξωστρεφής και εσωστρεφής ταυτόχρονα. Πάντα βοηθούσε τους άλλους, αλλά κράταγε τα αρνητικά και τα προβλήματα μέσα της. Κρατούσε μέσα της τη στενοχώρια και το άγχος. Και μπορεί να αγχωνόταν γιατί η τάδε έχει 300 ζάχαρο τις τελευταίες 10 μέρες.
Επιπλέον, ήταν πρωτοπόρος και στην τεχνολογία. Ό,τι καινούριο έβγαινε το δοκίμαζε πάνω της. Στο σπίτι υπήρχε πάντα πληθώρα από μηχανάκια, μετρητές και ταινίες. Δεν έψαχνε απλά τις νέες τεχνολογίες, έψαχνε και με ποιο τρόπο μπορούσαν να έχουν οι διαβητικοί πρόσβαση σε αυτές. Έψαχνε πως μπορούσε ο καθένας να γράψει τις ταινίες του στο ΙΚΑ ή στο ΤΕΒΕ, κάτι πολύ σημαντικό τη στιγμή που πολλοί άνθρωποι τις πλήρωναν από την τσέπη τους.
Αυτά ήταν πράγματα που βίωνες μέσα στο σπίτι.
Ναι, καθημερινά. Τηλέφωνα ατελείωτες ώρες, ατελείωτες ώρες στον υπολογιστή, η μητέρα μου να γράφει χαρτιά, να διαβάζει περιοδικά, να μιλάει στο τηλέφωνο με γιατρούς, διαβητικούς, ανασφάλιστους αργότερα που ξεκίνησαν τα προβλήματα. Πάντα βοηθούσε οποιονδήποτε είχε πρόβλημα με το διαβήτη.
Δώσε μου την εικόνα που είχες ως παιδί που βιώνει αυτήν την πραγματικότητα.
Θυμάμαι έντονα ότι η μητέρα μου βίωσε την αρνητικότητα της τότε κοινωνίας ως προς τον διαβήτη. Ήμουν τότε 10 χρονών και ποτέ δεν αντιμετωπίσαμε τον διαβήτη της μητέρας μου σαν μυστικό που δεν πρέπει να λέμε. Ήμασταν πάντα δίπλα της. Και η μητέρα μου με τη σειρά της ήταν πάντα δίπλα στον κόσμο.
Όταν εγώ αρρώστησα με ρευματοειδή αρθρίτιδα, η μητέρα μου, που είχε ήδη εμπειρία από τα ιατρικά, έψαξε και βρήκε συλλόγους για ρευματοειδή αρθρίτιδα ενώ εγώ δεν ασχολήθηκα ποτέ. Μου έδειξε πως πρέπει να παίρνω τα φάρμακά μου, μου είπε τι εξετάσεις πρέπει να κάνω και με ποιόν γιατρό πρέπει να μιλήσω. Αν και είναι μια νόσος άσχετη με το διαβήτη, ήξερε με ποιόν τρόπο να ψάξει.
Πως νομίζεις ότι η μητέρα σου βρήκε το θάρρος και τη δυναμική και ως γυναίκα να ασχοληθεί τόσο με τα κοινά, ήταν κάτι που κληρονόμησε από την οικογένειά της;
Η μητέρα μου διαγνώστηκε με διαβήτη στα 17 της. Δεν γνωρίζω αν υπήρχε κληρονομικότητα στην οικογένεια. Όσο για την δυναμική, η μητέρα μου την είχε μέσα της. Ήταν πάντα ανήσυχο πνεύμα. Είχε έναν δικό της κώδικα ηθικής. Προσπαθούσε να μην ενοχλεί κανέναν εκτός από όταν χρειαζόταν προκειμένου να βοηθήσει κάποιον άλλο.
Όσο για την δυναμική, η μητέρα μου την είχε μέσα της. Ήταν πάντα ανήσυχο πνεύμα. Είχε έναν δικό της κώδικα ηθικής.
Αισθάνθηκες ποτέ ότι αυτός ο ακτιβισμός ήταν σε βάρος της οικογένειάς της;
Εγώ ποτέ δεν ένιωσα παραμελημένος από την μητέρα μου, είχε βρει το κόλπο και είχε ισορροπήσει την οικογένεια με τον κόσμο του διαβήτη. Ίσα ίσα μπορώ να πω ότι η οικογένειά της καμαρώναμε γι αυτό που έκανε και καμαρώνουμε ακόμα.
Σου έχει μείνει καμία ανάμνηση έντονα;
Θυμάμαι μια φορά, Χριστούγεννα, που είχε άδεια από τη δουλειά και ήμασταν όλοι στο σπίτι, τη μητέρα μου να μιλάει στο τηλέφωνο και να γράφει στον υπολογιστή. Φεύγω να πάω για έναν καφέ και όταν γύρισα σπίτι, η μητέρα μου ήταν ακόμη στο τηλέφωνο και ο πατέρας μου είχε πέσει για ύπνο. Η δουλειά δε σταματούσε ποτέ. Όταν τη ρώτησα τι κάνει, μου είπε ότι είχε ακόμη δουλειά, κι εκείνη τη νύχτα πρέπει να κοιμήθηκε τις πρωινές ώρες. Δε θα το ξεχάσω ποτέ.
Όπως δε θα ξεχάσω και πόσο χαιρόταν όταν μαζευόταν ο κόσμος στο σύλλογο για να συμμετέχει και να πάρει μαθήματα εκπαίδευσης πάνω στην διαβήτη.
Από την άλλη όταν κάτι δεν πετύχαινε στενοχωριόταν, όμως δεν το έβαζε κάτω.
Την έχω δει χαρούμενη, στενοχωρημένη, πολύ νευριασμένη από ανθρώπους που της δημιουργούσαν πρόβλημα, την έχω δει σε όλη τη γκάμα συναισθημάτων.
Θυμάσαι ποτέ να σε ενοχλεί να την βλέπεις να κουράζεται τόσο πολύ και να αγχώνεται;
Ναι, και της είχα πει ότι δεν μπορούσε να τα επωμίζεται όλα μόνη της, όμως αυτή μου απάντησε ότι έχω δίκιο αλλά ότι σα Ρούλα δε μπορούσε να σταματήσει. Έτσι αποδέχθηκα ότι αυτή είναι η μητέρα μου.
Της είχα πει ότι δεν μπορούσε να τα επωμίζεται όλα μόνη της, όμως αυτή μου απάντησε ότι έχω δίκιο αλλά ότι σα Ρούλα δε μπορούσε να σταματήσει.
Και τώρα είσαι περήφανος.
Πάντα ήμουν περήφανος για τη μητέρα μου σε όλα τα επίπεδα. Έχει ένα τεράστιο κοινωνικό έργο κατά τη διάρκεια του οποίου βοήθησε οποιονδήποτε χρειαζόταν βοήθεια, ακόμη και για μικροπράγματα.
Στις εκδηλώσεις, σας έπαιρνε μαζί εσένα και την αδερφή σου;
Πάντα. Πάντα ξέραμε τι εκδήλωση έχει και δεν χρειαζόταν να μας πει ελάτε, πηγαίναμε. Το είχαμε σα δεδομένο. Ο σύλλογος ήταν η δεύτερη οικογένειά της.
Θυμάσαι καμία “γλυκιά ιστορία” να μας πεις;
Θυμάμαι να μας παίρνει στις 10 το βράδυ και να μας λέει να πάμε να πάρουμε κανένα σιροπιαστό γιατί δεν ήταν καλά. Άλλες φορές τα πράγματα ήταν άσχημα, μίλαγε με νεύρα και ξεσπούσε για μικροπράγματα και αφού έκανε ινσουλίνη και της έπεφτε το σάκχαρο ζητούσε συγγνώμη. Άλλες φορές έλεγε ασυναρτησίες, μπορεί να έλεγε κάποια πράγματα δύο και τρεις φορές. Υπήρχαν φορές που έψαχνε το κινητό της ενώ ήταν μπροστά στα μάτια της.
Θυμάμαι όμως και την ιστορία του πως η μητέρα μου έγινε περιζήτητη στο χωριό του πατέρα μου.
Πριν γεννηθώ εγώ, οι γονείς μου παντρεύτηκαν και πήγαν στο χωριό του πατέρα μου που είναι στα Καλάβρυτα. Την πρώτη φορά που η μητέρα μου έβγαλε τη σύριγγα να κάνει ινσουλίνη, την είδαν οι χωριανοί και έπαθαν πολιτισμικό σοκ. Δεν ήξεραν τι έβλεπαν. Όμως, ήταν πολλοί από το χωριό που είχανε σάκχαρο και ή το ξέρανε και δεν έδιναν σημασία, ή προσπαθούσαν να το κρατήσουν κρυφό. Ακόμη και αυτούς τους ανθρώπους που ζούσαν σε μια τόσο κλειστή κοινωνία κατάφερε να τους βοηθήσει και να τους ανοίξει τα μάτια. Μάλιστα, μετά από κάποια χρόνια όλοι στο χωριό ζητούσαν τη Ρούλα.
Έχεις ζήσει τον απόηχο του ακτιβισμού της μητέρας σου.
Με τον διαβήτη ασχολούμασταν πάντα. Ακόμη κι όταν εγώ αρρώστησα, και η μητέρα μου ήταν δίπλα μου στο νοσοκομείο νύχτα και μέρα, παρ’ όλα αυτά πεταγόταν στο σύλλογο για δυο ώρες. Και όταν ήταν μαζί μου μίλαγε στο τηλέφωνο και την άκουγαν οι γιατροί να μιλάει για το διαβήτη και σάστιζαν από τις γνώσεις της. Μέχρι που έφτασαν να την ρωτούν λεπτομέρειες για να μάθουν και οι ίδιοι κάποια πράγματα που δεν είχε τύχει να ακούσουν.
Με τον διαβήτη ασχολούμασταν πάντα. Ακόμη κι όταν εγώ αρρώστησα, και η μητέρα μου ήταν δίπλα μου στο νοσοκομείο νύχτα και μέρα, παρ’ όλα αυτά πεταγόταν στο σύλλογο για δυο ώρες.
Ποιο γιατρό θυμάσαι πιο κοντά της;
Κοντά της ήταν ο Χρήστος ο Ζούμπας και ο Ιμπραήμ από την ομάδα του Ζούμπα. Όταν διαγνώστηκα εγώ με διαβήτη, ο Ιμπραήμ ήταν αυτός που με πρωτοανέλαβε και μου είπε τι πρέπει να κάνω. Αργότερα ήταν κοντά της και ο Πέτρος ο Θωμάκος.
Ποιοι άνθρωποι από το χώρο του διαβήτη θυμάσαι να είναι πιο κοντά στη μητέρα σου; Θυμάσαι καθόλου την Κουλουρίδου;
Ναι. Η Κατερίνα ήταν μια δεύτερη μάνα. Τη θυμάμαι μαζί με τη μητέρα μου στο γραφείο, εδώ στην Αθήνα, στην Μυλέρου, που ήταν και η ΠΟΣΑΣΣΔΙΑ και ο Σύλλογος Διαβητικών. Οι δυο τους έτρεχαν μια ζωή σε διάφορες πόλεις να μιλήσουν για το διαβήτη. Ήταν πάντα σε εγρήγορση προσπαθώντας να κάνουν το καλό, να βοηθήσουν τον κόσμο του διαβήτη, να καταπολεμήσουν την ξεροκεφαλιά του κόσμου.
Κοντά της ήταν και ο συγχωρεμένος ο Νίκος ο Φιλίππου, ο Χάρης ο Δημοσθενόπουλος και η Ελένη η Μπαρμπαλιά. Όλοι αυτοί με τη μητέρα μου είχαν ένα ξεχωριστό δέσιμο μαζί της.
Πάντως, η Κατερίνα και ο Νίκος ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που γνώρισα, που μπήκαν στο σπίτι. Όταν έμαθε ο Φιλίππου ότι έχω διαβήτη ήταν ο πρώτος που μου έστειλε email και μάλιστα το έχω ακόμα. Μου έστειλε τους 10 διαβητικούς κανόνες και μου είπε πως για ό,τι χρειαστώ θα ήταν εκεί.
Πως επηρέασε τη μητέρα σου ο θάνατος της Κουλουρίδου;
Ήταν ένα πολύ σοβαρό πλήγμα στη ζωή της και θεωρώ ότι εν μέρει συνέχισε να αγωνίζεται σε αυτό το βαθμό για να συνεχίσει και το έργο της Κατερίνας. Παρά το γεγονός ότι ήταν πολύ δυνατός άνθρωπος που δεν απέφευγε τις δυσκολίες, ο θάνατος της Κατερίνας την γονάτισε. Έχασε το σύντροφό της στο χώρο του διαβήτη και έναν άνθρωπο με τον οποίο μπορούσε να επικοινωνήσει. Ίσως την βοήθησε να το ξεπεράσει το γεγονός ότι ήταν πολύ θρησκευόμενη.
Μοιραζόταν μαζί σας τα προβλήματά της;
Όχι. Είχε ξεχωρίσει τα θέματα της οικογένειας από αυτά του συλλόγου και του διαβήτη. Μπορεί να καταλαβαίναμε τα συναισθήματά της, όμως δεν έφερνε τα προβλήματα μέσα, όσο σημαντικά κι αν ήταν.
Εσένα σε ενοχλούσε που η μητέρα σου ήταν συνέχεια στο τηλέφωνο και που η διάθεσή της επηρεαζόταν πολλές φορές αρνητικά;
Κάποιες φορές με ενοχλούσε. Της ζητούσα να μου πει τι συνέβαινε αλλά ποτέ δεν μου έλεγε, και μετά κατάλαβα ότι απλά δεν ήθελε να μας φορτώσει με τα δικά της. Ήθελε να τραβήξει το φορτίο μόνη της. Μετά το θάνατο της μητέρας μου έχω αρχίσει και καταλαβαίνω πολλά πράγματα για εκείνη.
Της ζητούσα να μου πει τι συνέβαινε αλλά ποτέ δεν μου έλεγε, και μετά κατάλαβα ότι απλά δεν ήθελε να μας φορτώσει με τα δικά της. Ήθελε να τραβήξει το φορτίο μόνη της.
Ο πατέρας σου της συμπαραστάθηκε στον αγώνα για το διαβήτη;
Ο πατέρας μου από την αρχή τη δέχτηκε έτσι όπως ήταν γιατί έτσι τη γνώρισε. Έτσι την παντρεύτηκε κι έτσι έκανε δύο παιδιά μαζί της. Ο πατέρας μου την είχε έγνοια κάθε βράδυ που κοιμόντουσαν, ακόμη και πριν από τον καρκίνο.
Έχει τύχει να της μιλήσει το βράδυ και να μην πάρει απάντηση, και τότε ξυπνάγαμε όλοι μες στη νύχτα για να της φέρουμε πράγματα και να τη συνεφέρουμε. Και όταν ο κίνδυνος περνούσε πηγαίναμε πάλι για ύπνο. Ο πατέρας μου τη στήριξε και στον αγώνα της για το διαβήτη, και στον αγώνα για τον καρκίνο.
Άλλωστε, τον αγώνα για τον καρκίνο τον έκανε για μας και αυτό είναι κάτι που το γνωρίζουμε. Η μητέρα μου δεν ήθελε να ασχοληθεί με χημειοθεραπείες, νοσοκομεία, και ακτινοθεραπείες. Και είναι μια άποψη που σέβομαι.
Η μητέρα σου πάλεψε με τον καρκίνο του πνεύμονα. Οι γονείς σου κάπνιζαν;
Ναι κάπνιζαν και οι δύο και καπνίζουμε κι εγώ και η αδερφή μου. Η μητέρα μου ποτέ δεν μου είπε να μην καπνίσω. Αντίθετα έφερε τον εαυτό της παράδειγμα και μου είπε “αγόρι μου άμα θες να κάνεις την κουταμάρα κάνε την, εμάς μας βλέπεις πως βήχουμε. Από εκεί και πέρα, ακόμη κι αν σου πω μην καπνίσεις, θα καπνίσεις στα κρυφά.”
Πως έγινε η διάγνωση; είχε συμπτώματα πριν;
Η μητέρα μου ήταν άνθρωπος που πρόσεχε τον εαυτό της και στην διατροφή της. Δεν έτρωγε πολύ αλάτι ή ζάχαρη. Έκανε παρασπονδίες, όπως όλοι, αλλά πάντα με μέτρο. Έκανε εξετάσεις κάθε έξι μήνες και αν έβλεπε κάποια τιμή να είναι ανεβασμένη, το έψαχνε λίγο παραπάνω. Δεν άφηνε τίποτα να πέσει κάτω.
Μετά από κάποιες εξετάσεις που έκανε το Σεπτέμβρη και όλα φάνηκαν να είναι καλά, ξαφνικά άρχισε να νιώθει πόνους και έτσι έκανε ακτινογραφία θώρακος. Εκεί ο ακτινολόγος βρήκε ένα εύρημα και η μητέρα μου άρχισε να το ψάχνει. Αποδείχθηκε ότι ήταν καρκίνος.
Οι γονείς σας προσπάθησαν να σας κρύψουν το γεγονός ότι η μητέρα σου είχε καρκίνο;
Όχι, δεν μας το έκρυψαν ούτε λεπτό. Μέχρι να γίνει η διάγνωση μας είπαν ότι οι γιατροί είχαν βρει κάτι στην ακτινογραφία. Έτσι ήμασταν όμως γενικά σαν οικογένεια, δεν κρατούσαμε μυστικά, ούτε χρυσώναμε το χάπι.
Η μητέρα μου δεν ήθελε να κάνει χημιοθεραπείες και ακτινοθεραπείες. Εγώ της είχα πει ότι σέβομαι την άποψή της αλλά ότι ακόμη και αν δεν την πειράζει να πεθάνει, τουλάχιστον να το κάνει για να μην πονάει και να μην ταλαιπωρηθεί όσο ζει.
Ακόμη και στη Σταυρούλα, που ήταν πολύ κοντά της τα τελευταία χρόνια, είπε ότι τις χημειοθεραπείες θα τις έκανε για την οικογένειά της. Ακόμα κι εκεί σκέφτηκε πρώτα εμάς κι όχι τον εαυτό της. Έφυγε όπως ήθελε, ήσυχα στο σπίτι της, χωρίς υπερβολικούς πόνους.
Ποια συμπτώματα είχε;
Δεν είχε εμφανή συμπτώματα ώστε να θορυβηθούμε και να ψάξουμε μήπως είναι καρκίνος. Τον ανακάλυψε στο τέταρτο στάδιο.
Όμως τελικά, αυτό που την πρόδωσε ήταν η καρδιά της.
Επειδή στη δουλειά μου έχω πολλή επικοινωνία με γιατρούς, ρώτησα, και όλοι μου είπαν ότι συνήθως ο καρκίνος του πνεύμονα προκαλεί ανακοπή καρδιάς. Ότι οι ασθενείς δεν πεθαίνουν από τον ίδιο τον καρκίνο αλλά είτε από πνευμονικό οίδημα είτε από ανακοπή. Η ανακοπή όμως συμβαίνει συχνότερα.
Θεωρείς ότι ένας λόγος που έπαθε καρκίνο ήταν ο διαβήτης; Ότι ο οργανισμός της ήταν πιο ευάλωτος και δεν άντεξε;
Όχι δεν το πιστεύω γιατί 9 στους 10 ανθρώπους πεθαίνουν από καρκίνο. Ο διαβήτης προϋπήρχε. Ήταν ο φίλος της μάνας μου από πάντα.
Οι στατιστικές λένε πάντως ότι οι άνθρωποι με διαβήτη έχουν 25% πιθανότητα να πάθουν καρκίνο.
Μπορεί να είναι έτσι, εγώ όμως δεν θεωρώ ότι ήταν άμεση συνέπεια του διαβήτη. Κάποτε η μάστιγα του αιώνα ήταν τα ναρκωτικά, σήμερα είναι ο καρκίνος. Το τι τρώμε και τι πίνουμε, σε συνδυασμό με το άγχος, θεωρώ ότι είναι σημαντικότεροι παράγοντες.
Θυμάσαι την μητέρα σου να γυρίζει στη δουλειά μετά τη διάγνωση;
Η εταιρία στην οποία δούλευε η μητέρα μου ήταν πάντα ιδιαίτερα υποστηρικτική. Και στο θέμα του διαβήτη, και όταν πήρε την συνδικαλιστική της άδεια την αντιμετώπισαν ανθρώπινα, τόσο η διεύθυνση της εταιρίας, όσο και οι συνάδελφοί της. Ήταν ελαστικοί με τις άδειες και δεν της προκάλεσαν ποτέ πρόβλημα.
Πιστεύω ότι σε ένα βαθμό αυτό συνέβαινε γιατί η μητέρα μου ήταν καλός και αγαπητός άνθρωπος. Ήταν ένας περήφανος και τίμιος άνθρωπος, που δεν ενοχλούσε κανέναν, και όταν το έκανε, γιατί έπρεπε, το έκανε με σεβασμό και με τρόπο εκλεπτυσμένο. Ήταν άνθρωπος ξεχωριστός και γι’ αυτό οι άνθρωποι την σέβονταν και την αγαπούσαν.
Είχες ένα ιδιαίτερο δέσιμο με την μητέρα σου.
Η μητέρα μου ήταν πολύ δεμένη μαζί μου, αλλά προσπαθούσε να μην το δείχνει. Ακόμη και την ημέρα που μπήκα φαντάρος και οι γονείς μου περίμεναν μαζί μου έξω από το στρατόπεδο μέχρι να μπω, έκανε ότι δεν τρέχει τίποτα. Όμως, μου είπαν οι γείτονες αφού απολύθηκα, μόλις γύρισαν στο σπίτι στο Αιγάλεω, έκλαιγε σα μωρό που μπήκα φαντάρος. Έτσι έκανε και με τη διάγνωσή μου με διαβήτη στα 28 μου χρόνια.
Η μητέρα μου, ενώ είχε βοηθήσει πάρα πολύ κόσμο με τη διάγνωση των παιδιών τους, με εμένα ήταν λες και δεν ήξερε τι να κάνει με το διαβήτη. Όλοι όσοι έμαθαν τι συνέβη, μου είπαν ότι είμαι ο πιο τυχερός άνθρωπος στον πλανήτη γιατί είχα τη μητέρα μου να με βοηθήσει που είχε τεράστιες γνώσεις. Τότε όμως ήταν σαν να τα ξέχασε όλα.
Πες μας τη δική σου “Γλυκιά Ιστορία” για το πως διαγνώστηκες με διαβήτη.
Θυμάμαι ότι δεν είχα συμπτώματα, μόνο έπινα πάρα πολύ νερό και είχα πάρει πολύ βάρος. Αλλά επειδή έτσι κι αλλιώς έπινα πολύ νερό δεν έδινα σημασία.
Μια μέρα που δεν αισθανόμουν καλά, είπα στην γυναίκα μου να έρθει στο κυλικείο που είχαμε μπροστά από μια κλινική ΩΡΛ. Μετρήσαμε το σάκχαρο και είχα 480 και αυτή έτρεξε να μιλήσει με γιατρό. Με έστειλαν να κάνω αιματολογικές και μετά έκανα εισαγωγή.
Μου έβαλαν ορούς, πήρα τη μητέρα μου τηλέφωνο και ήρθε αμέσως. Μίλησε με το γιατρό και πήρε τις εξετάσεις μου. Η γλυκοζηλιωμένη μου ήταν 16 και όλοι απορούσαν που ήμουν ακόμη ζωντανός. Είχα κιτρινίσει αλλά δεν είχαμε δώσει σημασία γιατί τότε είχαμε πολλή δουλειά και πίεση. Ήταν εποχή που προσπαθούσα να κόψω και το κάπνισμα και ό,τι περίεργο ένιωθα το απέδιδα εκεί.
Εκείνη την ημέρα η μητέρα μου πήγε να πέσει κάτω. Πήρε όλους τους γιατρούς τηλέφωνο. Βρήκε τον Ιμπραήμ και με ανέλαβε αυτός. Έμεινα στην κλινική το βράδυ για να μου πέσει το σάκχαρο και την επόμενη μέρα πήγαμε στον Ιμπραήμ και έγινα επισήμως… διαβητικός.
Πως άρχισες να μαθαίνεις τι ινσουλίνες να παίρνεις;
Μόνος μου. Με βοήθησε η μητέρα μου μέχρι εκεί που μπορούσε γιατί ο κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός. Είχα όμως και γνώσεις γιατί τόσα χρόνια παρακολουθούσα τη μητέρα μου.
Στην αρχή δυσκολεύτηκα να βάλω ένα πρόγραμμα διατροφής. Δυσκολεύτηκα να μάθω πότε πρέπει να κάνω ινσουλίνη, πότε να μετράω το σάκχαρο και πως να αντιδρώ ανάλογα με το αποτέλεσμα. Έχω κάνει λάθη και κάνω ακόμα. Μια φορά από λάθος ινσουλίνη το σάκχαρό μου κατέβηκε στο 28. Εκεί έχασα τον κόσμο, είχα αρχίσει και θόλωνα και έλεγα στην γυναίκα μου ότι δεν είμαι καλά. Πήρα τηλέφωνο τη μητέρα μου και μου είπε να μετρηθώ και να φάω.
Αυτό που θυμάμαι χαρακτηριστικά είναι ότι δυο τρεις μήνες πριν διαγνωσθώ είχαμε φύγει με τη γυναίκα μου από τη δουλειά και είχαμε πάει σε μια εκδήλωση που είχατε οργανώσει μαζί με τη μητέρα μου και ήταν και ο Νίκος ο Φιλίππου.
Η μαμα σου λάτρευε τα εγγόνια της.
Ναι τα λάτρευε και τα δύο. Είναι μικρά τώρα και δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι έφυγε η γιαγιά. Η Ηλιάνα το καταλαβαίνει λίγο περισσότερο από τη Δανάη.
Με την αδερφή σου είσαι κοντά;
Ναι, προσπαθούμε όσο γίνεται να είμαστε κοντά. Η Μαρία έχει τώρα την οικογένειά της και τη δουλειά της.
Η γιαγιά σου πως αντιμετωπίζει το θάνατο της μητέρας σου;
Η γιαγιά μου δυστυχώς έπεσε πολύ. Ενώ είναι άνθρωπος δυνατός που έχει περάσει πάρα πολλά, της στοίχισε πολύ.
Η γιαγιά μου πέρασε καρκίνο στο στήθος, στάθηκε στη μητέρα μου που ήταν παιδί με διαβήτη, στήριξε και τα τρία της παιδιά σε πολύ μεγάλο βαθμό. Πριν από κάποια χρόνια πέθανε ο παππούς μου και μετά από 20 ημέρες πέθανε η μητέρα της. Παρ’ όλα αυτά στεκόταν στα πόδια της. Με τη μητέρα μου θεωρώ ότι είχε ένα ιδιαίτερο δέσιμο και με το θάνατό της ήταν σαν να έχασε ένα κομμάτι της.
Πως αισθάνεσαι που είσαι ο γιος της Ρούλας;
Η μητέρα μου ήταν ένας άνθρωπος που είχε προσφέρει πολύ στο κοινωνικό σύνολο ανιδιοτελώς. Ήταν ένας άνθρωπος που είχε δώσει πολλά, μέχρι που είχε πληρώσει και από την τσέπη της όταν χρειάστηκε. Αυτό που με απασχολεί αυτόν τον καιρό είναι γιατί να φεύγουν πάντα οι καλοί; Τώρα νιώθω μόνος μου.
Αυτό που με απασχολεί αυτόν τον καιρό είναι γιατί να φεύγουν πάντα οι καλοί;
Έχεις σκεφτεί ότι ίσως να έφυγε γιατί κουράστηκε;
Είμαι σίγουρος ότι η μητέρα μου δεν κουράστηκε, ο αγώνας για τον διαβήτη της έδινε δύναμη. Παρά τις όποιες πικρίες, στο βαθμό που μπορούσε θα βοηθούσε.
Είναι τεράστια απώλεια. Μάλιστα, πριν “φύγει” μου την έφερε, γιατί εγώ πάντα ήθελα να πάρω μηχανή και πριν πεθάνει της είπα ότι την είχα παραγγείλει. Η μητέρα μου μου είπε να μην την φέρω ούτε κάτω από το σπίτι, όμως εφόσον “έφυγε” και πήγα τη μηχανή να τη δείξω στον πατέρα μου, αυτός έβγαλε 10 ευρώ και μου τα έδωσε λέγοντας ότι τα είχε αφήσει η μητέρα μου πριν πεθάνει για να “ασημώσει” τη μηχανή.
Άρα ακόμη κι όταν ήταν αντίθετη με τις επιλογές σου σε στήριζε.
Η μητέρα μου ποτέ δεν ήταν αντίθετη με τις επιλογές μου. Ήταν άνθρωπος φιλελεύθερος.
Αν μπορούσες να γυρίσεις το χρόνο πίσω θα άλλαζες τίποτα;
Όχι, τίποτα. Γιατί αν άλλαζα κάτι στη μητέρα μου, δεν θα ήταν η ίδια.
Εσύ θα ήθελες να συνεχίσεις το έργο της;
Θα προσπαθήσω να το κάνω αν και θέλω να συνέλθω ακόμα λίγο. Δεν μπορώ να φτάσω το έργο της μητέρας μου, θα προσπαθήσω όμως να συμβάλλω αξιοπρεπώς για τη μνήμη της. Θέλω να προσπαθήσω να προσφέρω κι από τη δική μου μεριά.
Έχεις διατηρήσει επαφές με τους ανθρώπους που συναναστρέφονταν με τη μητέρα σου;
Έχω κρατήσει επαφές με αρκετά άτομα στον βαθμό που μπορώ και που μου επιτρέπει το επιβαρυμένο πρόγραμμα δουλειάς μου.
Τι θα ήθελες τώρα να της πεις αν σε άκουγε;
Ότι την ευχαριστώ για όλα. Αν αύριο το πρωί ξαναγεννιόμουν, δεν θα ήθελα να έχω άλλη μητέρα.
Glykouli.gr
