Είναι πολύ δύσκολο για τους ανθρώπους να ζουν κάτω από καταστάσεις που προκαλούν τόσο μεγάλη αβεβαιότητα. Ο εγκέφαλός μας αντιμετωπίζει την αβεβαιότητα ως απειλή και μας προστατεύει αναγκάζοντάς μας να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας στη δημιουργία κλίματος βεβαιότητας.
Κάποιες φορές όμως είναι για εμάς πιο αποτελεσματικό να σταματούμε την προσπάθεια να δημιουργήσουμε κλίμα βεβαιότητας, μιας και είναι αδύνατο να γνωρίζουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον. Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό σε περιόδους που ζούμε υπερβολικές καταστάσεις, όπως αυτήν της πανδημίας που έχει διαταράξει μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας και έχει σε πολλές περιπτώσεις καταστρέψει τα όποια σχέδια είχαμε κάνει για το μέλλον. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να ζούμε με την αβεβαιότητα.
Ο μαθηματικός John Allen Paulos έγραψε ότι: «Η μόνη βεβαιότητα που υπάρχει είναι η αβεβαιότητα. Το μόνο ασφαλές πράγμα είναι να μάθουμε να ζούμε με την ανασφάλεια.»
Πως μπορούμε λοιπόν να τα καταφέρουμε όταν όλα φαίνεται να έχουν ξεφύγει εντελώς από τον έλεγχό μας;
1. Αποδοχή της κατάστασης
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εποχή που ζούμε ενέχει προκλήσεις. Η αντίσταση όμως σε αυτή τη νέα πραγματικότητα δεν θα μας βοηθήσει να συνέλθουμε, να μάθουμε, να αναπτυχθούμε ή να αισθανθούμε καλύτερα. Η αντίσταση παρατείνει τον πόνο μας και μας δυσκολεύει μεγεθύνοντας τα συναισθήματά μας. Υπάρχει ένα ρητό που λέει πως αυτό στο οποίο αντιστεκόμαστε, επιμένει.
Αντί λοιπόν να αντιστεκόμαστε, μπορούμε να αποδεχτούμε την κατάσταση. Σύμφωνα με έρευνα της ψυχολόγου Kristin Neff, η αποδοχή, ιδιαίτερα η αποδοχή του εαυτού, είναι το μυστικό της ευτυχίας. Αποδοχή σημαίνει συναντώ την ζωή στο σημείο που βρίσκεται και προχωρώ από εκεί.
Η αποδοχή, μας επιτρέπει να κοιτάμε την παρούσα στιγμή όπως πραγματικά είναι και μας απελευθερώνει ώστε να προχωρήσουμε μπροστά, αντί να παραλύουμε ή να γινόμαστε αναποτελεσματικοί από την αβεβαιότητα, τον φόβο ή την αντιπαράθεση.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα αισθανόμαστε λυπημένοι, αλλά θα αποδεχθούμε τον τρόπο με τον οποίο αισθανόμαστε στους δύσκολους αυτούς καιρούς.
Και για να ξεκαθαρίσουμε κάτι: αποδοχή δεν σημαίνει παραίτηση. Η αποδοχή μιας κατάστασης δεν σημαίνει ότι ποτέ δεν θα γίνει καλύτερη. Δεν αποδεχόμαστε ότι τα πράγματα θα παραμείνουν έτσι για πάντα, απλώς αποδεχόμαστε τι πραγματικά συμβαίνει αυτή τη στιγμή.
2. Επενδύουμε στον εαυτό μας
Το καλύτερο που έχουμε να προσφέρουμε αυτή τη στιγμή στον κόσμο είναι ο ίδιος μας ο εαυτός.Όταν δεν επενδύουμε στο σώμα μας, το μυαλό ή το πνεύμα μας, καταστρέφουμε τα πιο ουσιαστικά εργαλεία που έχουμε για να διαμορφώσουμε τη ζωή μας.
Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να διατηρούμε ουσιαστικές σχέσεις, να κοιμόμαστε καλά και να ξεκουραζόμαστε όταν αισθανόμαστε κουρασμένοι. Και πάνω απ’ όλα να περνάμε χρόνο κάνοντας πράγματα που μας φέρνουν χαρά.
3. Βρίσκουμε υγιείς τρόπους να παρηγορούμε τον εαυτό μας.
Ένας από τους πιο σημαντικούς τρόπους με τους οποίους μπορούμε να επενδύσουμε στον εαυτό μας είναι να τον παρηγορούμε με υγιείς τρόπους. Για να είμαστε ευέλικτοι πρέπει να αισθανόμαστε ασφαλείς. Όταν αισθανόμαστε ανασφάλεια, ο εγκέφαλος μας ενθαρρύνει να αναζητούμε επιβράβευση.
Αντί να στρεφόμαστε προς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το πρόχειρο φαγητό, το αλκοόλ ή την αλόγιστη κατανάλωση για να ηρεμήσουμε τα νεύρα μας, είναι πιο ωφέλιμο να παρηγορούμε τον εαυτό μας με υγιή τρόπο. Για παράδειγμα μπορούμε να πάμε μια βόλτα, να μιλήσουμε με κάποιον φίλο, να αναλογιστούμε πόσα πράγματα έχουμε για τα οποία πρέπει να είμαστε ευγνώμονες, ή να κοιμηθούμε.
Μπορεί να μην φαίνονται σπουδαία, αλλά αυτές οι συνήθειες μας βοηθούν να είμαστε αυτοί που θέλουμε να είμαστε.
4. Δεν παραδινόμαστε στην απαισιοδοξία
Ίσως η πιο ουσιαστική τεχνική ελάττωσης του στρες είναι να μην αναμασούμε τις απαισιόδοξες σκέψεις μας πιστεύοντας στο χειρότερο δυνατό σενάριο.
Παρ’ ότι το να είμαστε προετοιμασμένοι για τα χειρότερα, μπορεί να μας βοηθήσει να αποτρέψουμε πολλές βλαπτικές καταστάσεις, ωστόσο είναι κάτι που μας κάνει να αισθανόμαστε φόβο και ανασφάλεια. Αντί να παραδινόμαστε σε κάθε στρεσογόνα σκέψη, μπορούμε να σκεφτόμαστε και την θετική έκβαση των πραγμάτων.
5. Είμαστε παρόντες
Αντί να φοβόμαστε ένα αβέβαιο, τρομακτικό μέλλον, μπορούμε να στρέψουμε την προσοχή μας στην αναπνοή μας, και στη συνέχεια να αναλογιστούμε που βρισκόμαστε. Μπορούμε να προσέξουμε τι αισθήματα έχουμε ανά πάσα στιγμή και ποια σημεία του σώματός μας επηρεάζονται από αυτά.
Ακόμα και όταν όλα φαίνεται ότι είναι εκτός ελέγχου, μπορούμε να ελέγχουμε που δίνουμε την προσοχή μας. Έτσι, είναι ωφέλιμο να φέρνουμε την προσοχή μας στο παρόν, δίνοντας σημασία σε τι συμβαίνει στο εσωτερικό μας ανά πάσα στιγμή. Με αυτόν τον τρόπο, καλλιεργούμε την ηρεμία και την ελευθερία σκέψης.
6. Ενδυναμώνουμε τον εαυτό μας
Όταν λειτουργούμε σαν να μην έχουμε καθόλου δύναμη, παγιδευόμαστε σε σκέψεις που μας κάνουν να νιώθουμε θυμωμένοι, αδύναμοι και παγιδευμένοι. Τότε αρχίζουμε να ελπίζουμε ότι θα έρθουν άλλοι άνθρωποι να μας σώσουν.
Και όντως, οι φίλοι μας πιθανόν να το θέλουν και οι προθέσεις τους σίγουρα θα είναι καλές. Όμως καμιά φορά τείνουμε να βασιζόμαστε τόσο πολύ στην βοήθεια των άλλων που μένουμε κολλημένοι.
Αυτοί που μας σώζουν τείνουν να μας δίνουν την άδεια να μην αναλαμβάνουμε ευθύνη για τη ζωή μας.
Ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσουμε την αβεβαιότητα είναι να σταματήσουμε να εμμένουμε στα προβλήματα. Όταν σταματάμε να έχουμε εμμονή με ένα πρόβλημα, μπορούμε να εστιάσουμε στη λύση του. Πως μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στο πρόβλημα, και τι έχει να μας διδάξει;
Όταν αναλαμβάνουμε την ευθύνη της ζωής μας, ανταλλάσσουμε την ψεύτικη δύναμη του θύματος για την πραγματική δύναμη που έρχεται με τη διαμόρφωση της πραγματικότητας που θέλουμε.
7. Βρίσκουμε νόημα μέσα στο χάος
Οι άνθρωποι τείνουμε να παρακινούμαστε από τη σημασία που έχουμε για άλλους ανθρώπους. Γενικά, δουλεύουμε περισσότερο, και αισθανόμαστε πιο χαρούμενοι, όταν ξέρουμε ότι κάποιος ωφελείται από την εργασία μας. Αυτό υποστηρίζουν έρευνες που αποδεικνύουν ότι αισθανόμαστε καλά όταν σταματάμε να ασχολούμαστε μόνο με τον εαυτό μας και στηρίζουμε τους άλλους.
Όταν βλέπουμε κάτι που χρειάζεται να διορθωθεί, μπορούμε να σκεφτόμαστε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς προσωπικά για να γίνουμε μέρος της λύσης. Τι ικανότητες και τι ταλέντα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να δώσουμε λύση;
Η αίσθηση του σκοπού και της σημασίας απορρέουν από την ελπίδα.
Ας μην παραδινόμαστε λοιπόν στη μιζέρια, καθώς περιμένουμε το εμβόλιο για να τελειώσει η πανδημία. Αντίθετα ας σκεφτούμε: τι θέλαμε πάντα να κάνουμε; Ποιο ελπίζουμε ότι θα είναι το αποτέλεσμα; Πως μπορούμε να ζήσουμε τη ζωή μας εν μέσω της πανδημίας;
Πηγή: ideas.ted.com
