Ο όρος ασταθής διαβήτης (brittle diabetes) χρησιμοποιείται για ένα τύπο διαβήτη ο οποίος είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί.
Πρόκειται για έναν όρο που έχει συζητηθεί πολύ στην ενδοκρινολογική κοινότητα, αφού οι διακυμάνσεις του σακχάρου μπορεί εύκολα να εξηγηθούν με μια λανθασμένη δοσολογία ινσουλίνης.
Κάποιοι πιστεύουν ότι πρόκειται για έναν ξεπερασμένο χαρακτηρισμό μιας ασθένειας που είναι τόσο δύσκολο να ελεγχθεί, ενώ κάποιοι επιμένουν ότι απλά δεν υπάρχει τέτοιος διαβήτης, και άλλοι θεωρούν ότι ο όρος «ασταθής» προσδίδει κατηγορία, ή προσβολή για κάποιον που δεν ελέγχει καλά το σάκχαρό του.
Ωστόσο, υπάρχει ως κατηγορία, και ο διαβήτης συχνά προσδιορίζεται ως «ασταθής».
Τι είναι ο ασταθής διαβήτης
Οι άνθρωποι που πάσχουν από ασταθή διαβήτη συχνά βλέπουν το σάκχαρό τους να διακυμαίνεται σε υπερβολικά υψηλά ή χαμηλά επίπεδα, χωρίς λογική εξήγηση και χωρίς τρόπο να προβλέψουν που θα κυμανθούν, γεγονός που συχνά οδηγεί σε ανάγκη για νοσηλεία. Οι διακυμάνσεις αυτές διαταράσσουν τη γενική ποιότητα ζωής για τους ανθρώπους με ασταθή διαβήτη.
Πρόκειται για μια κατάσταση που συχνά ακολουθείται από άγνοια υπογλυκαιμίας, που σημαίνει ότι έχουν βιώσει σοβαρή υπογλυκαιμία τόσο πολλές φορές, που το σώμα τους δεν τους προειδοποιεί πλέον για επικείμενα χαμηλά σάκχαρα με τα συνήθη συμπτώματα όπως τρέμουλο, εφίδρωση, σύγχυση και ταχυκαρδία.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ, η κατάσταση αυτή αφορά ένα πολύ μικρό ποσοστό ανθρώπων με διαβήτη τύπου 1, περίπου 3 στους 1.000 ασθενείς. Ο ασταθής διαβήτης εμφανίζεται συχνότερα σε νεαρές υπέρβαρες γυναίκες ηλικίας 15-30 ετών.
Παράγοντες κινδύνου για ασταθή διαβήτη
Ο πιο σημαντικός κίνδυνος για την εμφάνιση του ασταθή διαβήτη, είναι ο διαβήτης τύπου 1, μιας και πρόκειται για μια υποομάδα της αρχικής ασθένειας. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι το άγχος, η κατάθλιψη και τα υψηλά επίπεδα στρες.
Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν συχνά καταστάσεις που προκαλούν έντονο στρες, παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες της ορμόνης κορτιζόλης που αυξάνει την αντίσταση στην ινσουλίνη, προκαλεί αύξηση της τιμής του σακχάρου και επιδεινώνει τις διακυμάνσεις του.
Κάποιοι άνθρωποι με διαβήτη τύπου 1 μπορεί να παράγουν μη φυσιολογικές, απρόβλεπτες ποσότητες γλυκαγόνης, μιας ορμόνης που δίνει την εντολή στο συκώτι να παράγει γλυκόζη. Αυτό μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε έντονες διακυμάνσεις του σακχάρου και συνεπάγωγα σε διάγνωση ασταθή διαβήτη.
Επιπλέον, οι ασθενείς που πάσχουν από γαστροπάρεση ή κοιλιοκάκη, μπορεί να αντιμετωπίζουν ασταθή διαβήτη, λόγω της κακής απορρόφησης θρεπτικών συστατικών και υδατανθράκων, που μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτες ανάγκες για ινσουλίνη.
Όταν η πέψη διαταράσσεται, τα επίπεδα σακχάρου μπορεί να αυξηθούν ή να μειωθούν ξαφνικά, γιατί είναι αδύνατον να υπολογιστεί ο χρόνος δράσης της ινσουλίνης.
Νεαρές γυναίκες με ιστορικό διατροφικών διαταραχών, όπως διαβουλιμία, νευρική ανορεξία, βουλιμία, ή συνεχή κατανάλωση τροφή, επίσης διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ασταθούς διαβήτη.
Διάγνωση
Η σωστή διάγνωση ασταθούς διαβήτη μπορεί να είναι πολύ δύσκολη. Πολλές φορές, ο ασταθής διαβήτης ακολουθεί τη διάγνωση κάποιας ψυχολογικής διαταραχής, όπως η κατάθλιψη.
Για παράδειγμα, ένας ασθενής με κατάθλιψη, μπορεί να ξεχάσει να λάβει δόση ινσουλίνης πριν το γεύμα, κάτι που μπορεί να επιδεινώσει τις διακυμάνσεις του σακχάρου, γεγονός που με τη σειρά του μπορεί να επιδεινώσει την κατάθλιψη και το άγχος. Οι καταστάσεις αυτές συχνά είναι αλληλοτροφοδοτούμενες.
Μια έρευνα έδειξε ότι οι άνθρωποι με ασταθή διαβήτη έχουν μεγαλύτερη ορμονική απόκριση στο στρες και ο οργανισμός τους απελευθερώνει περισσότερη κορτιζόλη (προκαλώντας περισσότερη αντίσταση στην ινσουλίνη).
Υπάρχουσες θεραπείες
Η θεραπεία του ασταθούς διαβήτη συχνά περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των οποιοδήποτε υποκείμενων ψυχολογικών διαταραχών, ώστε να ελεγχθεί το επίπεδο του στρες (και η επακόλουθη ορμονική απόκριση) του ασθενούς.
Η συμπεριφορική θεραπεία είναι συνήθως αποτελεσματική για τον ασταθή διαβήτη και συνήθως αποφέρει καλύτερα αποτελέσματα στην υγεία, όπως καλύτερο έλεγχο του σακχάρου και καλύτερες τιμές Hba1c.
Οι ασθενείς με ασταθή διαβήτη μπορεί να χρειαστούν παρατεταμένη νοσηλεία προκειμένου να παρακολουθούνται στενά η πρόσληψη φαγητού, η δοσολογία ινσουλίνης, η άσκηση και τα επίπεδα στρες, ώστε να επιτευχθούν δεδομένα βάσης για την καθιέρωση ενός επιτυχημένου μακροπρόθεσμου σχεδίου δράσης.
Άλλοι χρήσιμοι τρόποι θεραπείας του ασταθή διαβήτη συμπεριλαμβάνουν:
- Τη χρήση συστήματος διαρκούς καταγραφής γλυκόζης για την παρακολούθηση των τάσεων του σακχάρου.
- Η στενή συνεργασία με το γιατρό ώστε να διαπιστωθεί η ευαισθησία του οργανισμού στα χαμηλά επίπεδα σακχάρου.
- Η χρήση αντλίας ινσουλίνης για μεγαλύτερη ακρίβεια στη δοσολογία.
- Η μείωση πρόσληψης υδατανθράκων και η καθιέρωση συγκεκριμένης διατροφής.
- Η δημιουργία ενός τακτικού και συνεπούς προγράμματος άσκησης.
- Αρκετός ύπνος το βράδυ.
- Η διαχείριση του στρες με υγιεινούς τρόπους, όπως η yoga και ο διαλογισμός.
Πως να ζείτε καλά με ασταθή διαβήτη
Η επίσημη διάγνωση ασταθούς διαβήτη είναι αρκετά σπάνια και συχνά συνυπάρχει με υποκείμενες ψυχολογικές ή γαστρεντερικές διαταραχές.
Είναι φυσιολογικό οι άνθρωποι με διαβήτη τύπου 1 να έχουν υπερβολικές διακυμάνσεις του σακχάρου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πάσχουν από ασταθή διαβήτη.
Η ζωή με το διαβήτη είναι περίπλοκη και η εκμάθηση δεν σταματά ποτέ. Χρειάζεται συνεχής παρατήρηση ώστε να μάθει κανείς να προσαρμόζει τα επίπεδα ινσουλίνης γύρω από τις διάφορες καταστάσεις τις ζωής.
Ωστόσο, αν νομίζετε ότι μπορεί να πάσχετε από αυτήν την σπάνια ασθένεια, καλό είναι να επικοινωνήσετε άμεσα με το γιατρό σας. Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση του ασταθούς διαβήτη είναι η συνεργασία με κάποιον που θα μπορεί να σας εκπαιδεύσει ώστε να μάθετε να βελτιώνετε τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνετε την ινσουλίνη, καθώς και το πως θα τρώτε, πως και πότε θα ασκείστε, και πως θα διαχειρίζεστε τις μεταβλητές που έχουν μεγαλύτερη επίδραση στα επίπεδα σακχάρου.
Η ανάγκη για νοσηλεία είναι πολύ συχνότερη σε ανθρώπους με ασταθή διαβήτη, γεγονός που προκαλεί ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στο σχολείο ή τη δουλειά. Επίσης, είναι συχνότερη η περίπτωση διαβητικού κόμματος από υπογλυκαιμία ή από διαβητική κετοξέωση.
Η συνεργασία με το γιατρό μπορεί να σας βοηθήσει να λάβετε τη σωστή διάγνωση, και ο γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει να διαμορφώσετε σχέδιο για τη διαχείριση της ασθένειας και να αντιμετωπίσετε οποιαδήποτε υποκείμενα ψυχολογικά θέματα, ή προβλήματα πέψης μπορεί να υπάρχουν και να συμβάλλουν σε τόσο μεγάλες διακυμάνσεις στα επίπεδα σακχάρου.
Ο διαβήτης τύπου 1 αποτελεί μεγάλη πρόκληση, αλλά με αρκετή εκπαίδευση μπορείτε να αποκτήσετε περισσότερη αυτοπεποίθηση και κατανόηση των τρόπων με τους οποίους μπορείτε να βελτιώσετε το επίπεδα σακχάρου σας, ώστε να είστε ασφαλείς και να έχετε μια καλή ποιότητα διαβίωσης.
Πηγή: Diabetes Strong
